معاد شناسی
از جریانهائى که هنگام انتقال انسان از عالم دنیا به عالم برزخ انجام مى گیرد این است که تمامى مردم از خوب و بد سیماى پیامبر اکرم و ائمه معصومین علیهم السلام را مى بینند .
در این مورد یکى از آیات شریفه قرآن که تفسیر به دیدار این بزرگواران هنگام مرگ و بعضى از روایات که در کتابهاى معتبر نقل گردیده است یادآورى مى شود .
«الَّذینَ آمَنُوا وَ کانُوایَتَّقُوْنَ* لَهُمُ الْبُشرى فِى الحَیوةِ الدُّنْیا وَ فِى الآخِرَةِ»
آنان که اهل ایمان و خدا ترسند آنها را از خدا پیوسته بشارت است هم در حیات دنیا و هم در آخرت به نعمتهاى بهشت .
2 ـ علامه مجلسى رحمة اللَّه علیه حدیثى را از ابوحمزه ثمالى نقل مى کند :
حضرت باقرعلیه السلام دیدار پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله و حضرت امیرالمؤمنین على علیه السلام را هنگام مرگ نقل مى کنند و بشارتى که آن دو بزرگوار به مؤمن هنگام مرگ مى دهند بیان مى فرمایند سپس حضرت باقرعلیه السلام به ابو حمزه فرمودند : مطلبى که گفتم خداى متعال در قرآن کریم در آیه شریفه : «الَّذینَ آمَنُوا وَ کانُوایَتَّقُوْنَ* لَهُمُ الْبُشرى فِى الحَیوةِ الدُّنْیا وَ فِى الآخِرَةِ» تذکر داده است .
3 ـ مرحوم ثقة الاسلام کلینى رحمة اللَّه علیه از عبدالرحیم قصیر نقل مى کند :
به حضرت امام محمد باقرعلیه السلام گفتم : صالح بن میثم از عبایه اسدى نقل کرده که از حضرت امیرالمؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام شنیده:
واللَّه لا یبغضنی عبدٌ أبداً یموت على بغضی إلّا رآنی عند موته حیث یکره ولا یحبّنی عبد أبداً فیموت على حبّی إلّا رآنی عند موته حیث یحّب . فقال أبوجعفرعلیه السلام : نعم ورسول اللَّه صلى الله علیه وآله بالیمین .
امیرمؤمنان علیه السلام فرمودند سوگند به خداوند دشمن ندارد مرا انسانى مگر این که اگر با همین حالت دشمنى بمیرد خواهد دید مرا به گونه اى که ناراحت گردد و دوست نمى دارد مرا کسى مگر آن که اگر با دوستى من بمیرد مرا مى بیند بگونه اى که خشنود گردد .
حضرت باقرعلیه السلام فرمودند : آرى این چنین است و اضافه کردند که حضرت رسول اکرم صلى الله علیه وآله نیز در طرف راست محتضر مى باشند .
4 ـ فضل بن یسار از حضرت باقر و حضرت صادق علیهما السلام نقل مى کند که فرموده اند
حرام على روح أن تفارق جسده حتى ترى الخمسة محمّداً و علیّاً فاطمة و حسناً و حسیناً بحیث تقر عینها أو تسخن عینها .
حرام است (یعنى ممکن نیست) بر هر روح که از بدن جدا شود مگر آن که ببیند پنج نور شریف حضرت محمّد و حضرت على و حضرت فاطمه و حضرت امام حسن و حضرت امام حسین علیهم السلام را ، بگونه اى که چشمش روشن و یا آزرده شود .
سه حدیث فوق نمونه اى از دهها حدیث است که در این مورد رسیده است.
سؤال: در خصوص مطلب یاد شده و حدیث هائى که ذکر شد سؤالاتى مطرح شده است مهمترین سؤال این است که امکان دارد در زمان واحد در نقطه هاى مختلف افراد بسیارى فوت شوند اگر هر فردى هنگام مرگ ، ائمه معصومین علیهم السلام را مى بیند لازم آید که جسم واحد در مکانهاى مختلف در زمان واحد وجود داشته باشد در حالى که بدیهى است که چنین فرضى فرض محال است و وجود جسم واحد در نقطه هاى متعدد امکان ندارد .
پاسخ: جواب این سؤال به صورتهاى زیر گفته شده است :
1 ـ براى هر یک از این بزرگواران بدنهاى مثالى متعددى است که آن بدنهاى مثالى مربوط به آنان هنگام مرگ افراد حضور پیدا مى کنند بنابراین هر چند تعداد افراد فوت شده در زمان واحد بسیار باشد جسدهاى مثالى به همان اندازه خواهد بود و بدیهى است که تمامى این جسدهاى مثالى تحت فرمان شخصیتى است که در ارتباط با آنها است و به هر یک در هر مورد دستور گفتار و رفتار متناسب با آن مورد داده مى شود .
2 ـ سؤال فوق با توجه به ضوابط و قوانین دنیوى و مادى این عالم است و هنگام مرگ ضوابط مربوط به این عالم تغییر مى کند و نمى توان حکم ضوابط عالم ماده دنیوى را با ضوابط هنگام مرگ و ضوابط عالم برزخ مقایسه نمود .
مرحوم علامه مجلسى رحمه الله پس از ذکر حدیث هاى مربوط به دیدار پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله و ائمه معصومین علیهم السلام هنگام مرگ ، و نقل اشکالات و پاسخ به آنها مى فرماید :
والأحوط والأولى فی أمثال تلک المتشابهات الإیمان بها ، وعدم التعرّض لخصوصیتها وتفاصیلها واحالة علمها إلى العالم علیه السلام کما مرّ فی الأخبار التی أوردناها فی باب التسلیم ، واللَّه یهدی من یشاء إلى صراط مستقیم .
آنچه به احتیاط نزدیک و سزاوارتر است در مانند این مطالب متشابه ، ایمان به آنها است (زیرا در احادیث رسیده است) و متعرض خصوصیات و تفصیل آنها نشدن و علم آن را به امام معصوم واگذاردن است (چون حقیقت امر و کیفیت آن بر ما مجهول است) همان طور که در اخبار باب تسلیم گذشت و خداوند هدایت کننده به راه راست مى باشد .
نوشته شده توسط محمد جوانمردی در سه شنبه 88/8/12 و ساعت 8:26 عصر | نظرات دیگران()
