معاد شناسی
بازگشت انسان به زندگی پس از مرگ، مطلب مسلّمی است که اعتقاد به آن واجب است. اینک به دو دلیل عقلی اشاره می کنیم:
1. ما می بینیم که عدّه ای از مردم به خداوند و پیامبرش ایمان آورده و از آنان اطاعت می کنند و اعمال صالح به جا آورده، به بندگان خدا خدمت و محبّت می کنند. و عدّه ای دیگر منکر خداوند بوده و عمر خود را در معصیت و ظلم و جنایت سپری می کنند؛ و چه بسا در این دنیا کافر، معصیت کار و ستمگر که ثروتمند، صحیح، سالم و در امنیّت کامل به سر برده و برخوردار از نعمتهای دنیوی است؛ ولی مؤمن اهل طاعت، مظلوم و گرفتار ستمگران یا از نظر مالی در تگنا و از نظر جسمی دچار بیماری های گوناگون می باشد؛ و کمتر مؤمنی از این گرفتاری ها راحت است؛ آنگاه هر دو (مؤمن و کافر) می میرند.
پس اگر بعد از این زندگی، جهان دیگری نباشد که هریک پاداش و عقاب اعمالشان را ببینند و جنایتکار قصاص نشود و شکستگی و خسارتهای مظلوم جبران نگردد، با عدالت خداوندی که خود را به آن توصیف کرده، منافات دارد.
این تصوّر که گاهی مؤمن پرهیزگار هم در رفاه و آسایش و کافر گنهکار در این دنیا در تنگنا به سر می برد و همین پاداش اوّلی و عقوبت دوّمی می باشد، پنداری غلط است و پاسخش آن است که بسیاری از اوقات چنین نیست؛ بلکه گاهی مؤمن همیشه گرفتار و کافر و ظالم همیشه در رفاه است؛ افزون بر آنکه عمل صالحی مانند شهادت، قابل پاداش دنیوی نیست؛ یا قاتل شخص بی گناهی که بلافاصله می میرد، قابل انتقام نیست. و نیز آن مقدار نعمت و رفاه دنیوی مؤمن، به اندازه? عمل صالح و احسان و ایمان او نمی باشد؛ چنانکه نکبت و عذاب دنیوی ظالم و کافر، بسا کمتر از ظلم و خیانت اوست.
2. اگر پس از زندگی معاد نباشد، با حکمت آفریننده ای که خود را به آن توصیف نموده، منافات دارد؛ در حالی که او کار خود را منزّه از بیهودگی و پوچی معرّفی نموده و در آیات ذیل، به این دو دلیل اشاره شده است:
«افمن کان مؤمنا کمن کان فاسقاً لا یستوون؛ آیا کسی که مؤمن است، همچون کسی است که فاسق است؟! هرگز مساوی نیستند!». (سجده/18)
«افنجعل المسلمین کالمجرمین؛ آیا مسلمانان را مانند مجرمان قرار می دهیم؟!». (قلم/35)
«ام نجعل الذین آمنوا و عملوا الصالحات کالمفسدین فی الارض ام نجعل المتّقین کالفجّار؛ آیا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، همانند مفسدان در زمین قرار می دهیم؟! یا آنکه یا افراد با تقوا، مانند فاسقان رفتار می کنیم؟!». (ص/28)
«ام حسب الّذین اجترحوا السیّئات ان نجعلهم کالّذین آمنوا و عملوا الصالحات سواءً محیاهم و مماتهم ساء ما یحکمون* و خلق الله السموات و الارض بالحقّ و لتجزی کلّ نفس بما کسبت و هم لا یظلمون؛ آیا کسانی که مرتکب بدی ها و گناهان شدند، گمان کردند که ما آنها را همچون کسانی قرار می دهیم که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند؛ که حیات و مرگشان یکسان باشد؟! چه بد داوری می کنند! و خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است؛ تا هرکس در برابر اعمالی که انجام داده است، جزا داده شود؛ و به آنها ستمی نخواهد شد». (جاثیه/21و22)
«یومئذ یصدر الناس اشتاتا لیروا اعمالهم * فمن یعمل مثقال ذرّة خیراً یره * و من یعمل مثقال ذرّة شرّاً یره؛ در آن روز مردم به صورت گروههای پراکنده (از قبرها) خارج می شوند، تا اعمالشان به آنها نشان داده شود. پس هر کس به اندازه? ذرّه ای کار خیر کند، آن را می بیند و هرکس به اندازه? ذرّه ای کار بد انجام دهد، آن را می بیند».
(زلزال/8-6)
«افحسبتم انّّما خلقناکم عبثا و انّکم الینا لا ترجعون؛ پس آیا گمان کرده اید شما را بیهوده آفریدیم و شما به سوی ما بازگردانده نمی شوید؟!». (مؤمنون/115)
«انّ الساعة آتیة اکاد اخفیها لتجزی کلّ نفس بما تسعی؛ به طور قطع قیامت خواهد آمد؛ می خواهم آن را مخفی کنم؛ تا هرکس در برابر کوشش خود جزا داده شود». (طه/15)
«ولا تحسبنّ الله غافلا عمّا یعمل الظالمون... * ... فلا تحسبنّ الله مخلف وعده رسله انّ الله عزیز ذوانتقام؛ گمان مبر که خدا از آنچه ظالمان انجام می دهند غافل است؛ (نه، بلکه کیفر) آنها را برای روزی تأخیر انداخته است که چشمها در آن (به خاطر ترس و وحشت) از حرکت باز می ایستد... پس گمان مبر که خداوند از وعده ای که به پیامبرانش داده تخلّف کند. همانا خداوند با عزّت و انتقام گیرنده است». (ابراهیم/42و47)
این آیات همان دو دلیل عقلی را بیان می کند و ارشاد به حکم عقل است.
علاوه بر آیات گذشته و آنچه در آینده می آید، روایات فراوانی از ائمّه? در بشارت به نجات، تهدید به عذاب و یاد بهشت و جهنّم برای نیکان و بدکاران رسیده است. پس عقیده? معاد از بدیهیّات دین اسلام، بلکه تمام ادیان الهی است.
http://www.seyyedan.info/fa/library/maad/14_origin_resurrection/page/61.html
نوشته شده توسط محمد جوانمردی در یکشنبه 88/7/19 و ساعت 11:50 صبح | نظرات دیگران()
