معاد شناسی
از قرآن کریم استفاده مى شود که بر پایى جهان آخرت, تنها به زنده شدن مجدد انسانها نیست بلکه اساساً نظام این جهان, دگرگون مى شود و جهان دیگرى با ویژگیهاى دیگرى بر پا مى گردد, جهانى که براى ما قابل پیش بینى نیست و طبعاً شناخت دقیقى هم از ویژگیهاى آن نمى توانیم داشته باشیم. و آنگاه همه انسانها از آغاز تا پایان خلقت با هم, زنده مى شوند و به نتایج اعمالشان مى رسند و جاودانه در نعمت یا عذاب مى مانند.
و چون آیات مربوط به این بحث, فراوان است و بررسى آنها به درازا مى کشد از این رو, تنها به ذکر فشرده مضامین آنها بسنده مى کنیم .
در زمین, زلزله عظیمى پدید مىآید1 و آنچه در اندرون آن است بیرون مى ریزد2 و اجزاى آن, متلاشى مى گردد,3 و دریاها شکافته مى شوند,4 و کوهها به حرکت در مىآیند5 و درهم کوبیده مى شوند6 و مانند تل شنى مى گردند7 و سپس به صورت پشم حلاجى شده در مىآیند8 و آنگاه در فضا, پراکنده مى شوند9 و از سلسله کوههاى سر به آسمان کشیده, جز سرابى باقى نمى ماند.10
ماه11 و خورشید12 و ستارگان عظیمى که بعضى از آنها میلیونها بار از خورشید ما بزرگتر و پر فروغتر است به تیرگى و خاموشى مى گرایند,13 و نظم حرکت آنها به هم مى خورد,14 و از جمله ماه و خورشید به هم مى پیوندند15 و آسمانى که هم چون سقف محفوظ و محکمى بر این جهان, احاطه کرده است سست و متزلزل مى شود16 و مى شکافد و از هم مى درد17 و طومار آن درهم مى پیچد,18 و اجرام آسمانى به صورت فلز مذابى در مىآید19 و فضاى جهان پر از دود و ابر مى شود.2
شیپور مرگ
در چنین اوضاع و احوالى است که شیپور مرگ, نواخته مى شود و همه موجودات زنده مى میرند21 و در جهان طبیعت, اثرى از حیات نمى ماند, و وحشت و اضطراب بر جانها سایه مى افکند22 مگر کسانى که از حقایق و اسرار هستى, آگاهند و دلهایشان غرق معرفت و محبت الهى است .
شیپور حیات و آغاز رستاخیز
سپس جهان دیگرى که قابلیت بقا و ابدیت داشته باشد, بر پا مى شود,23 و صحنه گیتى با نور الهى روشن مى گردد,24 و شیپور حیات به صدا در مىآید25 و همه انسانها (بلکه حیوانات نیز)26 در یک لحظه, زنده مى شوند27 و سراسیمه و هراسان28 همانند ملخها و پروانگانى که در هوا منتشر مى شوند29 با سرعت,30 به سوى محضر الهى روانه مى گردند و همگى در صحنه عظیمى فراهم مىآیند32 و غالباً مى پندارند که توقفشان در عالم برزخ به اندازه یک ساعت یا یک روز و یا چند روز بوده است .33
در آن عالم, حقایق آشکار مى شود34 و حکومت و سلطنت الهى, ظهور تام مى یابد35 و چنان هیبتى بر خلایق, سایه مى افکند که هیچ کس را یارى بلند سخن گفتن نیست,36 و هر کسى به فکر سرنوشت خویش است و حتى فرزندان از پدر و مادر; و خویشان و نزدیکان از یکدیگر, فرار مى کنند,37 و اساساً رشته نسبها و سببها مى گسلد38 و دوستیهایى که بر پایه منافع و معیارهاى دنیوى و شیطانى بوده تبدیل به دشمنى مى گردد,39 و حسرت و پشیمانى از تقصیرهاى گذشته, دلها را فرا مى گیرد.40
آنگاه دادگاه عدل الهى, تشکیل مى شود و اعمال همه بندگان حاضرمى گردد41 و نامه هاى اعمال, توزیع مى شود42 و انتساب هر کارى به فاعل آن, چنان آشکار است که دیگر نیازى نیست که از کسى بپرسند چه کرده اى؟43
در این دادگاه, فرشتگان و پیامبران و برگزیدگان خدا به عنوان شهود, حضور دارند44 و حتى دست و پا و پوست بدنها گواهى مى دهد45 و حساب همه مردم به دقت, رسیدگى و با میزان الهى, سنجیده مى شود46 و براساس عدل و قسط درباره ایشان داورى مى گردد,47 و هر کس نتیجه سعى و کوشش خود را مى یابد,48 و به نیکوکاران, ده برابر پاداش داده مى شود,49 و هیچ کس بار دیگرى را نمى کشد,50 اما کسانى که دیگران را گمراه کرده اند علاوه بر گناهان خودشان, معادل گناهان گمراه شدگان را نیز بر دوش مى کشند.51 (بدون اینکه از گناهان آنان کاسته شود) هم چنین عوض و بدلى ازکسى پذیرفته نمى شود52 و شفاعت کسى مقبول نمى گردد53 مگر شفاعت کسانى که از طرف خداى متعال, ماذون باشند و براساس معیارهاى مرضى خدا شفاعت کنند.54
سپس حکم الهى اعلام شده55 نیکوکاران و تبهکاران از یکدیگر جدا مى شوند56 و موئمنان, روسفید و شاد و خندان بسوى بهشت 57; و کافران و منافقان, روسیاه و اندوهگین و با ذلت و خوارى به سوى دوزخ, روانه مى گردند58 و همگى از دوزخ, عبور مى کنند59 در حالى که از چهره موئمنان, نور مى تابد و راهشان را روشن مى سازد60 و کافران و منافقان در تاریکى به سر مى برند.
منافقاتى که در دنیا با موئمنان, اختلاط داشتند آنها را صدا مى زنند که رو به سوى ما کنید تا از نور شما استفاده کنیم, و پاسخ مى شنوند که باید براى اکتساب نور, به عقب (به دنیا) برگردید! باز مى گویند: مگر ما در دنیا با شما نبودیم؟ و پاسخ مى شنوند: چرا, در ظاهر با ما بودید ولى خودتان را گرفتار کردید و دلهایتان دچار شک و تردید و قساوت شد و امروز, کارتان یکسره شده و از شما و از کافران, عوضى پذیرفته نمى شود و سرانجام, کافران و منافقان در کام دوزخ فرو مى روند.61
هنگامى که موئمنان به بهشت, نزدیک مى شوند درهاى آن گشوده مى شود و فرشتگان رحمت به استقبال آنان مىآیند و با سلام و احترام, مژده سعادت ابدى به ایشان مى دهند.62 و از سوى دیگر, هنگامى که کافران و منافقان به دوزخ مى رسند درهاى آن باز مى شود و فرشتگان عذاب, با خشونت آنان را مورد سرزنش قرار داده به ایشان وعده عذاب ابدى مى دهند.
نوشته شده توسط محمد جوانمردی در جمعه 88/7/17 و ساعت 4:56 عصر | نظرات دیگران()
